Trong thương mại quốc tế, các điều kiện giao hàng được sử dụng để định nghĩa trách nhiệm của người bán và người mua trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ điểm xuất xứ đến đích cuối cùng. Trong đó, điều kiện giao hàng FCA là một trong những điều kiện phổ biến được sử dụng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về khái niệm FCA là gì trong xuất nhập khẩu, cách áp dụng và các lưu ý khi sử dụng điều kiện giao hàng này trong quá trình kinh doanh quốc tế. Trong Incoterms 2020, FCA - viết tắt của Free Carrier (giao cho người chuyên chở) - là một thuật ngữ trong lĩnh vực vận chuyển hàng hóa trong xuất nhập khẩu, nhằm chỉ các điều kiện giao hàng thông dụng và được sử dụng rộng rãi trong giao dịch quốc tế hiện nay, đặc biệt phổ biến trong vận chuyển đường sắt, đường biển, đường hàng không hoặc kết hợp các hình thức với nhau. Theo thuật ngữ này, người bán hàng sẽ chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đến điểm được quy định bởi người mua hàng, sau đó giao hàng cho người vận chuyển hoặc đại diện của người mua hàng. Người bán hàng phải chuẩn bị các thủ tục xuất khẩu hàng hóa cần thiết và chi phí phát sinh trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến nơi giao hàng sẽ do người mua hàng chịu trách nhiệm. Dưới đây là những nội dung chính được đề cập đến trong điều kiện FCA: Điều kiện này sẽ được sử dụng cho mọi phương thức vận tải và có thể sử dụng khi có nhiều phương tiện vận tải tham gia. Giao hàng cho người chuyên chở có nghĩa là hàng hóa được giao cho người mua bằng hai cách: Khi nơi giao hàng là cơ sở của người bán thì hàng hóa sẽ được giao khi chúng được xếp lên phương tiện vận tải do người mua chỉ định đến lấy hàng. Khi nơi giao hàng không phải cơ sở của người bán thì hàng hóa sẽ được giao khi chúng được đặt dưới quyền định đoạt của người chuyên chở hoặc một người khác do người mua chỉ định và trên phương tiện vận tải của người bán chở đến nơi giao hàng, sẵn sàng để dỡ xuống. Dù cho có giao hàng ở đâu, thì địa điểm giao hàng sẽ luôn là nơi mà rủi ro được chuyển giao cho người mua và kể từ thời điểm đó mọi chi phí sẽ do người mua chịu. Các bên nên định rõ địa điểm giao hàng để xác định rõ thời điểm và địa điểm chuyển giao hàng hóa cùng với chi phí liên quan đến vận chuyển hàng sẽ do người mua chịu. Trong trường hợp không có địa điểm cụ thể tại nơi giao hàng chỉ định và có nhiều điểm có thể giao hàng, người bán có thể lựa chọn điểm giao hàng phù hợp nhất với mục đích của mình. Điều kiện FCA yêu cầu người bán phải thông quan xuất khẩu cho hàng hóa, nếu cần. Tuy nhiên người bán không có nghĩa vụ phải thông quan nhập khẩu hoặc thông quan khi quá cảnh tại nước thứ ba mà hàng hóa phải đi qua, không phải trả thuế nhập khẩu hoặc chi phí làm thủ tục thông quan nhập khẩu. FCA là điều kiện sử dụng cho mọi phương thức vận tải và có thể sử dụng khi có nhiều phương thức vận tải tham gia. Trong trường hợp cần vận đơn On-board, tuy nhiên, thành phố lại không có cảng biển, thì người chuyên chở có thể được chỉ định để phát hành vận đơn có dấu On-board cho người bán (trích theo quy định tại Incoterms 2020). Thực tế cho thấy, việc này không cần thiết vì sau khi phát hành vận đơn On-board, người bán vẫn phải gửi bộ vận đơn lại cho người mua để nhận hàng. Do đó, ngay từ khi đàm phán, hai bên có thể thỏa thuận về yêu cầu xuất trình một vận đơn xác nhận rằng người chuyên chở đã nhận hàng để xếp lên tàu. Theo điều kiện FCA thường không bắt buộc bên nào phải mua bảo hiểm cho lô hàng. Tuy nhiên để phòng tránh rủi ro, FCA cũng khuyến khích bên có phần rủi ro dài hơn mua bảo hiểm cho lô hàng. Chẳng hạn khi hàng hóa được chuyển rủi ro từ người bán sang người mua tại nhà máy của người bán, điều này tức là đoạn rủi ro của người mua trong trường hợp này là từ nhà máy của người bán trở về kho người mua. Phần này kéo dài và mang lại rủi ro cao cho phía người mua. Do đó, FCA khuyến khích người mua trong trường hợp này mua bảo hiểm cho lô hàng nhằm mục đích bảo vệ lợi ích của mình. Người mua có trách nhiệm nhận hàng đã mua, thanh toán đầy đủ tiền hàng hóa. Ký hợp đồng vận chuyển hàng hóa, trả cước phí theo thỏa thuận. Kiểm tra hàng hóa đầy đủ, đọc hóa đơn, chứng từ liên quan. Nhận hàng xong thì các vấn đề của hàng hóa thuộc về trách nhiệm của bên mua. Bên mua chịu mọi tổn thất, rủi ro của hàng hóa khi thỏa thuận giao xong thoc người vận chuyển chỉ định trước đó. Làm các giấy phép, thủ tục nếu hàng hóa đưa quá cảnh qua các nước khác nhau khi vận chuyển. Chịu chi phí bốc dỡ hàng hóa. Cung cấp hàng hóa theo hợp đồng và giao hàng theo địa điểm quy ước trong hợp đồng. Nếu chưa có thì sẽ giao ở các địa điểm đã từng giao trước đó. Hoàn tất các thủ tục thông quan xuất khẩu hàng hóa. Bao gồm cung cấp hàng cho người chuyên chở, trả các loại thuế và lệ phí xuất khẩu, đảm bảo an ninh hàng hóa… Gửi giấy tờ bằng chứng giao hàng đầy đủ cho người mua gồm: hóa đơn thương mại, giấy tờ chứng minh giao hàng cho người chuyên chở, giấy tờ xuất nhập khẩu. Thông báo kịp thời cho người mua. Trong FCA, giữa các loại hình vận chuyển khác nhau như: đường sắt, đường bộ, đường thủy… thời điểm trách nhiệm người bán kết thúc cũng có sự khác nhau. Ví dụ như đối với vận chuyển đường sắt, người bán không còn trách nhiệm khi hàng hóa được tiếp quản bởi quản lý đường sắt hoặc người được ủy quyền. Trong khi đó đối với vận chuyển, trách nhiệm người bán kết thúc khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển đường bộ hoặc người khác được ủy quyền.1. FCA là gì trong xuất nhập khẩu?
2. Nội dung của điều kiện FCA
2.1. Về phương thức vận tải:
2.2. Chuyển giao hàng hóa và rủi ro:
2.3. Nơi giao hàng hoặc địa điểm giao hàng cụ thể:
2.4. Nghĩa vụ thông quan xuất khẩu/nhập khẩu:
2.5. Vận đơn với dấu On-board trong mua bán FCA:
2.6. Bảo hiểm hàng hóa trong điều kiện FCA:
3. Trách nhiệm của người mua và người bán trong hợp đồng FCA
3.1. Trách nhiệm của người mua trong hợp đồng FCA
3.2. Trách nhiệm của người bán trong hợp đồng FCA